Geniş ve kalabalık bir üye sayısına sahip bulunmaları, gerek görünüşler, gerekse taşıdıkları özellikler açısından çeşitlemeler göstermeleri, onların değişik biçimlerde sınıflandırılmalarına neden olmuştur. İngiliz Köpek Kulübü (U.K. Kennel Club), köpekleri farklı bir biçimde sınıflandırmayı tercih etmiştir:
1. Spor köpekleri
2. Spor dışı köpekler.
Spor köpekleri kendi aralarında:
1. Görev köpekleri
2. Uçar avı köpekleri
3. Kara avı köpekleri
4. Terrierler
olmak üzere dörde ayrılmaktadır.
Spor dışı köpekler ise:
1. Yarar türleri
2. Oyuncak türleri
olmak üzere iki kümede toplanır.
Bu yazımızda, spor köpeklerinden “Görev köpeklerini” tanıtacağız.
Köpek, sahip olduğu yeteneklerle insanoğluna çok çeşitli alanlarda binlerce yıldır hizmet eden bir varlıktır. İnsanda sevgi ve hoşlanma duygusu yaratması ve av becerisiyle ona yardımcı olmasının dışında, görev yüklendiği alanlar oldukça çoktur. Her köpek türünün, diğerlerine oranla daha başarılı olduğu belirli bir iş, belirli bir etkinlik vardır. Yüzyılların deneyimi ve yönlendirmesiyle bunlar belirlenmiş, çoğu kez de belirli bir iş için belirli özelliklere sahip türler geliştirilmiştir.
Koruma ve bekçilik görevinde köpek
İlgi ve ve sevgi gördüğü, kendine sahip bildiği kişilere büyük bir sadakatle bağlanması; ataklığı, gözüpekliği, güçlülüğü ve saldırganlığıyla onları doğabilecek tehlikelere karşı koruması, köpeğin koruyucu ve bekçi olarak kullanılmasına neden olmuştur.
Antropolojik kazılarda elde edilen bulgular, daha Cilalıtaş Çağı insanının, köpeklerin bu nitelik ve özelliğinden bugünkü biçim ve anlamda olmasa bile, yararlandığını ortaya koymaktadır. Hakkındaki övgü dolu kayıtlar, milattan önceye varan dev yapılı Mastiff köpeklerinden tutun, Tibet tapınaklarında yüzyıllardır yararlanılan 25 santim yüksekliğindeki Lhosa Apso’ya değin koruma ve bekçi köpeklerinin pek çok türü vardır.
Günümüzde yararlanılan ünlü koruma içinde en eskisi olarak Mastiffler kabul edilmiştir. Romalıların M.Ö. 55 yıllarında İngiltereyi istilaya giriştiği tarihlerde, yurtlarını koruyan yerli halkla birlikte bu köpeklerin de savaşta kullanıldığı, bağlı bulundukları kişileri, aile ocağını korumak için canlarını hiçe saydıkları tarihi belgelerde bulunmaktadır.
Bu köpekler, Romalı askerlerin o güne kadar görmediği iriliğe, güce ve cesarete sahipti. Romalılar, İngiltere’den İtalya’ya dönüşte, beraberlerinde bu köpeklerden de götürdüler. Roma arenalarında onları, ayılara, boğalara ve aslanlara karşı dövüştürdüler. Bir yazaın dediği gibi “Mastiffleri diğer köpeklerle karşılaştırmak, aslanla kediyi karşılaştırmaktan farksız bir şeydir.”. Mastiffler, yüzyıllar boyunca şatoları, malikaneleri, çiftlikleri, köy evlerini yabancılardan ve kurtlardan korumakta kullanıldı.
Korunacak yerin özelliğine göre değişik biçim ve yapıda köpekler kullanılır. Bunlar içinde en yaygın olanı ve en fazla ün yapmış olanı kurt köpeğidir. Ülkemizde halk arasında yaygın olarak “Alman Kurt Köpeği” olarak anılan bu tür, dış ülkelerde “Alsas Çoban Köpeği” veya “Alman Çoban Köpeği” olarak tanınır.
Bu köpek, dengeli ve güçlü yapısı, yüksek zekası, her görevi üstlenebilme ve üstesinden gelme gücüyle, sakin ve güven verici davranışlarıyla, çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılır. İyi eğitilmiş kurt köpekleri, bir bekçi köpeği olarak son derece uyanık, dikkatli ve ataktır. Aile içinde güvenle barındırılabilir ve ailenin güven kaynağı olur.
Doberman Pinscher de, bekçi ve koruma köpeği olarak cesur, atak, uyanık ve dikkatli bir köpektir. Dengeli, gürbüz, ve atletik bir yapısı vardır. Yürüyüşü çevik ve elastikidir. Sayısı pek çok olan bekçi ve koruma köpekleri arasında İri Danimarkalı olarak bilinen “Great Dan”, Boxer, Belçika Çoban Köpeği ve Sivas Kangal Çoban Köpeği de önde gelen koruma ve bekçilik özelliğine sahip hayvanlardandır.
Kaynak: Tuncel Altınköprü, Köpek Dünyası