Yavru kedilerin altı haftadan önce annelerinden ayrılmamaları gerektiği gözönünde bulundurulursa, evimize gelen minik misafirimizin aşılanmasında göz önünde bulundurulması gereken en önemli nokta, onun aşılanmadan sokağa çıkarılmamasıdır. Kedilerin çeşitli hastalıklara karşı aşılanmasına dokuz haftalıkken başlanır. Çünkü yavru kediler; anne sütünden aldıkları antikorlarla pasif bağışıklık kazamrlar. Ancak bazı nadir durumlarda yavru genetik olarak gerekli antikorları üretemez ya da aşılar etkisini göstermeye başlamadan önce yavru enfeksiyon kapmış olabilir. Bu gibi durumlarda, yavruların tüm ihtimama karşın hastalık kapabildikleri gözlenir.
Kedinizin aşılarını takip edebilmeniz için belirli bir veterinere götürmeniz ve elinizde bir aşı karnesi olması gerekir. Aşıların bayat olmamasına, kullanım sürelerinin dolmamış olmasına dikkat etmeniz gerekli. Ayrıca kediniz aşı olduktan sonra herhangi bir sorun çıktığı takdirde hemen veterinerinize danışabilmeniz için beş on dakika klinikte oturup beklemeniz iyi olur.
Karma Aşı: Karma aşı başlıca üç aşıdan oluşur: Gençlik hastalığı, Calicivürüs hastalığı ve Rhinotracheitis hastalıklarına karşı yapılan aşılar.
Gençlik Hastalığı kemik iliğine ve iç organlara yerleşen bir virüsün yol açtığı hastalıktır. Bulaşıcıdır. Aşısı yapılmamış genç kedilerde % 90 ölümle sonuçlanır. Aslanlardan ev kedilerine kadar tüm kedi türlerinde görülür. Belirtileri: yüksek ateş, iştahsızlık, bitkinlik, kusma, ishal kanlı da olabilir. Bazı yavrularda ise hastalık hiçbir belirti göstermeksizin ani ölümlere yol açabilir. Tükürük, dışkı ya da kusmuk yoluyla bulaşır: Mikrop taşıyan pire ve sinşk aracılığıyla da bulaşabilir. Antibiyotik, vitamin, kusma ve ishali durdurmak için ilaç ve iyi bir beslenme gereklidir. Anti serum ve kortizon tedavisi uygulanabilir. Ancak hastalık başlamadan önce aşı yoluyla önlem alınması gerekir.
Calicivirüs hastalığında ise virüs ağıza ve ciğerlere yerleşir. Sadece kedilerde görülür. Belirtileri ateş, halsizlik, iştahsızlık, dil, burun delikleri ve üst damakta yaralar; burun ve göz akmasıdır.
Kist Aşısı: Halk arasında kist diye bilinen, kedilerin ve insanların akciğer ve karaciğerlerine yerleşen Ecchinococcus Granüosus denilen parazitler hiçbir semptom göstermeden 10 15 sene insanlarda yaşayabilir. Genelde, kedilerin iyi pişirilmemiş sakatatlardan aldıkları ekinokok yumurtaları mide, bağırsak, sonra da kan yoluyla karaciğere yerleşir. Kontamine olmuş hayvan bu yumurtaları zaman zaman tüylerine bulaştırır ve tüylerden insanlara geçebilir.
Önlem: Öncelikle kedinin kist aşısı olması gerekmektedir. Kist aşısına kaç yaşında başlanacağına ve ne kadar sıklıkla yapılacağına veterineriniz karar verecektir. İkinci olarak, kedili bir yaşamda çok titiz ve temiz hareket etmek gereklidir.
Kuduz Aşısı: Kuduz, beyni zedeleyen viral bir hastalıktır. Tüm sıcakkanlı hayvanlara bulaşabilir. Belirtileri: Belli başlı davramş değişiklikleri, aşırı huzursuzluk; tedirginlik, tükürük bezlerinin aşırı çalışması, aşırı utangaçlık ya da saldırganlık, ısırma eğilimi, boğaz felci, alt çene felci, genel felç, koma ve ölüm. Kuduz bir hayvanın ısırmasıyla virüs taşıyan tükürük, yara yoluyla kana karışır. Hayvanlar bir kez hastalığa yakalandıktan sonra tedavi edilemez, insanlarda ise yoğun terapi yöntemiyle iyileştirilebilen birkaç örnek mevcut.
Önlem: Kedinizi, sokağa çıksın ya da çıkmasın, mutlak aşılatmanız gerekmektedir. Aşı, bu öldürücü hastalığa karşı alınabilecek tek ve en etkili önlemdir. İlk aşının ne zaman yapılacağını, kedinizin kilosu ve sağlık durumuna göre veterineriniz saptayabilir. Genellikle 3 ya da 6 ay arasında değişir. Aşı her yıl tekrarlanmalıdır.
Rhinotracheitis: Göz küresiyle göz kapaklarını birleştiren zarı ve üst solunum yollarım etkileyen Herpes virüsünün yol açtığı bir hastalık. Sadece kedilerde görülür. Belirtileri: Ateş, iştahsızlık, göz ve burun akması, salya, bitkinlik, hapşırma ve öksürük, ağızdan nefes alma.
Önlem: Yavru kedinin sağlık durumuna göre veterineriniz ilk aşımn ne zaman yapılacağına karar verecektir.
Kaynak: Najla Kurdoğlu, Sema Öğünlü, “Kedi bakımı ve Sağlığı”, 1993
Resimler: flickr.com, Ramblings by Rebas